KROSNO z weną

Ścieżka artystów

Informacje o ścieżce

  • Czas przejścia: ok. 90 min.
  • Długość: ok. 1,5 km
  • Poziom trudności: łatwa
  • Utrudnienia związane z dostępnością:
    - kaplica Oświęcimów przy kościele
    Franciszkanów (bardzo strome schody,
    7 stopni);
  • utrudnienia w postaci schodów:
    kościół farny (możliwość wejścia tylnym
    wejściem bez barier);
  • utrudnienia w postaci
    schodów: wejścia na podcienia.
KROSNO Z WENĄ – to trasa spacerowa wiodąca przez miejsca związane z osobami, które znalazły w tym mieście źródło swojej twórczości. To trasa przez przeszłość i teraźniejszość. Poznacie na niej artystów dawnych, pochodzących z Krosna lub przybywających tu z dalekich zakątków Europy. Spotkacie też artystów współczesnych i miejsca wypełnione ich twórczością. W drogę!

Początek ścieżki:

Lwowska 6 - dawny dom artysty Andrzeja Lenika

Adres: ul. Lwowska 6
Zabytkowa willa, z pracownią znajdującą się w okazałej wieży, była domem słynnego rzeźbiarza Artysta urodził się w w 1864 roku w Krościenku Niżnym pod Krosnem. Był absolwentem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. Po studiach wrócił do Krosna, gdzie założył Zakład Artystyczno-Rzeźbiarsko-Snycerski, który mieścił się w domu, który zaprojektował dla niego architekt Jan Sas Zubrzycki. Na frontowej elewacji budynku można dostrzec dekorację wykonana techniką sgraffito kobiece postacie oraz sentencja: „Ars longa vita brevis”.
Andrzej Lenik specjalizował się w tworzeniu wyposażenia wnętrz kościołów. Wykonywano tu: ołtarze, kazalnice, stalle, konfesjonały czy chrzcielnice. Firma działała aż do jego śmierci.
Poza pracą artystyczną, Lenik był aktywnym społecznikiem, pełnił funkcję Cechmistrza Cechu Wielkiego, był zaangażowany w działalność różnych towarzystw: Towarzystwo Szkół Ludowych, Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" czy Towarzystwo "Zgoda". Był też założycielem amatorskiego teatru.
Za jego ważniejsze osiągnięcia artystyczne można uznać m.in. renowację dekoracji stiukowej kaplicy Oświęcimów, czy sztukaterie w krośnieńskiej farze. Jest również autorem pomnika Tadeusza Kościuszki na terenie ruin zamku odrzykońskiego. Pozostawił po sobie liczne nagrobki i figury świętych. Artysta zmarł w 1929 roku i został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Krośnie.

2. STANISŁAW KOCHANEK

Adres: ul. ks. Piotra Skargi 2 – pomnik Mikołaja Kopernika
Znajdź na mapie
Odlany z brązu pomnik Mikołaja Kopernika, znajdujący się przed budynkiem liceum ogólnokształcącego, to zrealizowane w 1973 roku dzieło Stanisława Kochanka. Uważany jest za jedną z najważniejszych prac artysty. Stanisław Kochanek urodził się w 1905 roku w Jedliczu pod Krosnem. Jego artystyczna droga rozpoczęła się w Szkole Przemysłu Artystycznego w Krakowie. Zdobył rozgłos głównie dzięki wydanemu albumowi karykatur. Podjął również studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie pod kierunkiem wybitnych nauczycieli rozwijał kilka dziedzin: malarstwo, grafikę, scenografię oraz rzeźbę. Jego talent szybko zdobyły uznanie. Po wojnie działacz Związku Artystów Plastyków w Krośnie, nauczyciel w ówczesnej Krośnieńskiej Szkole Artystycznej. Dom, w którym mieszkał i tworzył, znajduje się przy ul. Łukasiewicza. Dziedzictwo artysty jest nadal żywe, inspiruje albo wywołuje uśmiech za sprawą karykatur.
Był artystą realistą, unikał trendów artystycznych. Prace Kochanka można znaleźć w wielu renomowanych muzeach, prestiżowych galeriach i kolekcjach prywatnych w Polsce i za granicą. Zmarł w 1995 roku, jest pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Krośnie.

3. STANISŁAW WOJCIECH BERGMAN

Adres: ul. Staszica 1 – dawny dom artysty
Znajdź na mapie
Stanisław Wojciech Bergman to wybitny polski malarz pochodzący z Krosna. Urodził się w 1862 roku w Krośnie, które niewątpliwie zainspirowało go do wielu artystycznych dokonań. Nowoczesna jak na owe lata willa – to dawny dom artysty. Zamieszkał w nim po powrocie do Krosna w 1918 roku. Budynek zaprojektował specjalnie dla Bergmana znany architekt Jan Sas Zubrzycki. Stanisław Wojciech Bergman, którego twórczość przypada na przełom XIX i XX w., ukończył studia w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod okiem Jana Matejki i to właśnie on miał ogromny wpływ na młodego artystę wpajając mu techniki malarskie i pasję do tematów historycznych. Kontynuował naukę na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, gdzie zgłębiał sztukę pod okiem wybitnych mistrzów. Artysta mieszkał też w Wiedniu, gdzie uczył się nowych technik, poszerzał perspektywę i zdobył prestiżowe stypendium naukowe. Po zdobyciu cennych doświadczeń za granicą, powrócił do rodzinnego miasta. W Krośnie tworzył i spędził resztę swojego życia. Kolekcja jego wybitnych dzieł znajduje się w Muzeum Podkarpackim w Krośnie.
Jedno z bardziej znanych dzieł: "Stanisław Oświęcim przy zwłokach Anny Oświęcimówny" znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.
Zmarł w 1930 roku, pochowany jest na Starym Cmentarzu w Krośnie.

4. GIOVNI MARIA PADOVANO (MOSCA)

Adres: ul. Franciszkańska 5, kościół oo. Franciszkanów
Znajdź na mapie
Włoski rzeźbiarz, w latach 1507-1512 uczył się warsztatach rzeźbiarskich i złotniczych w Padwie. Zajmował się głównie małą rzeźbą, grupami figuralnymi oraz płaskorzeźbami. Do Polski przybył w 1532 roku na zaproszenie króla Zygmunta Starego. Na początku zatrudnił się w warsztacie Berreciego, a w roku 1533 rozpoczął samodzielną działalność. Wykonywał prace dla najznamienitszych zleceniodawców: rodziny królewskiej, dostojników kościelnych i szlachty. Pracował m.in. na Wawelu przy Kaplicy Zygmuntowskiej. W Krośnie znajduje się nagrobek rotmistrza Jana Kamienieckiego z roku 1560, będący pierwszym sygnowanym dziełem artysty.
Największa rzeźba autorstwa Padovano została umieszczona w katedrze tarnowskiej i początkowo miała być grobowcem dla hetmana Jana Tarnowskiego. Prace nad nią rozpoczęto w 1561 roku.
Zajmował się także architekturą: W 1558-1559 wykonał projekt schodów i loggie dla odbudowanych po pożarze krakowskich Sukiennic. W 1567 roku był odpowiedzialny za projekt pałacu biskupa Samuela Maciejowskiego w Prądniku, Krakowie.

5. JAN BAPTYSTA FALCONI

Adres: ul. Franciszkańska 5 – Kaplica Oświęcimów
Znajdź na mapie
Po lewej stronie nawy kościoła Franciszkanów znajduje się wejście do bocznej kaplicy. Kaplica Oświęcimów to jedna z najwspanialszych w kraju pereł architektury wczesnobarokowej. Jej wygląd i wspaniałe dekoracje sztukatorskie zawdzięczamy pochodzącemu z Mediolanu Janowi Baptyście Falconiemu. Był to wybitny włoski artysta działający w XVII w. na polskim dworze królewskim, sprowadzony do Krosna przez Stanisława Oświęcima. Falconi zasłynął jako twórca sztukaterii: w kaplicy Wazów w Katedrze Wawelskiej, w kościele śś. Piotra i Pawła w Krakowie czy na zamku w Baranowie Sandomierskim.
W kaplicy Oświęcimów, pełnej koronkowych stiuków, dominuje imponująca kopuła, której dekoracje spływają na ściany w postaci pięknych ram i kartuszy. To właśnie w kopule kryje się największe bogactwo i gołym okiem widać kunszt artysty: ornamenty stiukowe, anioły w tanecznych pozach, kosze pełne fig i granatów, maszkarony, wici roślinne, kwiaty, światłocienie rzucane przez wpadające światło. To piękno w czystej postaci - pełne symboliki i motywów charakterystycznych dla artysty. Wnętrze pod kopułą ukazuje motywy wojenne, nawiązujące do zasług rodziny Oświęcimów na tym polu. W kaplicy znajdziesz także portrety młodziutkiej Anny i Stanisława, bohaterów fascynującej legendy o miłości. Dekoracje kaplicy zlecił Janowi Baptyście Falconiemu sam Stanisław Oświęcim – pogrążony w żalu po śmierci swojej ukochanej – przynajmniej tak głosi legenda.
Architektem i budowniczym kaplicy był z kolei inny włoski artysta: Wincenty Petroni.

6. STANISŁAW BOROWSKI

Adres: ul. Blich 2 – Centrum Dziedzictwa Szkła
Znajdź na mapie
Centrum Dziedzictwa Szkła to wyjątkowe miejsce, w którym zostało zebrane i udostępnione zwiedzającym szklane dziedzictwo Krosna. Można tu zobaczyć cały proces produkcji szkła a także dzieła wybitnych artystów szklanego rzemiosła, wśród nich prace Stanisława Borowskiego. Swoją pasję do szkła odkrył w latach 60. XX w. – pracując w szlifierni Krośnieńskich Hut Szkła, gdzie osiągnął mistrzostwo w sztuce grawerowania. W okresie PRL-u artyści w KHS mieli ograniczone możliwości podejmowania własnych tematów. Borowski postanowił jednak wyjść poza ramy i rozpoczął niezależną działalność artystyczną. Ten krok sprawił, że obecnie można go uznać za jednego z najbardziej rozpoznawalnych polskich artystów tworzących w szkle. Jego szklane dzieła zyskały uznanie. W 1981 roku znalazły się w prestiżowej setce najciekawszych wyrobów szklanych roku. Po tym znaczącym sukcesie został zaproszony do Niemiec i przez jakiś czas tam właśnie tworzył. W roku 1990 Borowski założył Glasstudio Borowski w Hennef koło Bonn, jednak w roku 1992 przeniósł je do Polski do Tomaszowa Bolesławieckiego. Swoją pasję przekazał synom, którzy obecnie kontynuują dzieło ojca.

7. MACIEJ HABRAT

Adres: Rynek 28, Glass Studio Habrat
Znajdź na mapie
Rozglądając się po podcieniach krośnieńskiego rynku łatwo można dostrzec miejsce wyróżniające się kolorem, przed którym całkiem śmiało spoglądają na przechodniów szklane ptaki, wieloryby czy anioły. W podcieniach kamienicy Glass Studio Habrat ma siedzibę i swoją klimatyczną galerię. To tu można obejrzeć i kupić prace Macieja Habrata, urodzonego w 1971 roku w Krośnie artysty. Ojciec Macieja pracował jako dmuchacz szkła w Krośnieńskich Hutach Szkła, co z pewnością zainspirowało go do rozwijania do pasji tworzenia szklanych dzieł od najmłodszych lat. Zdolności plastyczne w zakresie szkła rozwijał podczas studiów na Wydziale Ceramiki i Szkła Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Pracę magisterską stworzył pod kierunkiem prof. Zbigniewa Horbowego. Po studiach wrócił do Krosna, gdzie spełnia swoje marzenia o projektowaniu szkła artystycznego. Od 1997 roku wraz z żoną Dorotą prowadzą Glass Studio Habrat. Miejsce to stało się ważnym przystankiem odwiedzanym chętnie przez turystów i mieszkańców, którzy mogą tu obejrzeć szkło artystyczne i kupić szklaną pamiątkę z Krosna. Wśród krośnian miejsce znane jest jako tętniące życiem i zyskało nawet nieoficjalną nazwę “habratówka” gdzie odbywał się niejeden wernisaż czy muzyczne wieczory podczas miejskich imprez, trwające często do białego rana.

8. WINCENTY PETRONI

Adres: Piłsudskiego 5 – kościół farny, kaplica śś. Piotra i Pawła
Znajdź na mapie
Kaplicę śś. Piotra i Pawła przy kościele farnym to mauzoleum rodu Portiusów. To tu, poniżej bogato zdobionej sztukateriami kopuły znajdziemy obrazy z wizerunkami fundatora i jego rodziny.
Wygląd budowli, zawdzięczamy pochodzącemu z Mediolanu XVII-wiecznemu, wybitnemu królewskiemu architektowi – Wincentemu Petroniemu. Jego działalność w Krośnie to lata od 1641 do 1647. Dokonał on gruntownej przebudowy dawnej późnogotyckiej kaplicy i nadał jej ten wyjątkowy charakter. Po ukończeniu prac przy modernizacji krośnieńskiej fary, Petroni wyjechał do Przemyśla, jednak niedługo potem został ponownie zaproszony do Krosna przez Stanisława Oświęcima. To on powierzył mu zadanie, którym była budowa mauzoleum rodzinnego przy kościele Franciszkanów.

9. TOMASZ DOLABELLA

Adres: ul. Piłsudskiego 5 – kościół farny
Znajdź na mapie
Obraz w nastawie ołtarza głównego kościoła farnego, to Adoracja Trójcy Świętej i Matki Bożej przez Wszystkich Świętych (l. 30. XVII w.). Za jej autora uznaje się Tomasza Dolabellę – barokowego malarza, pochodzącego z Wenecji. Jest on znany ze swojej działalności artystycznej w Polsce, gdzie znalazł patronat u możnych rodzin magnackich. Prawdopodobnie jego obecność w Krośnie to lata 20., 30. i 40. XVII wieku. Przez wiele lat działał na dworze polskich królów, malując dla nich portrety, obrazy religijne oraz dekoracje wnętrz pałacowych. Jego styl był nasycony inspiracjami zaczerpniętymi z malarstwa weneckiego, co czyniło dzieła unikatowymi w polskim środowisku artystycznym tamtych czasów. Obecność malarza w Krośnie datuje się na 1. poł. XVII wieku. Spod jego ręki wyszły prawdopodobnie także inne obrazy w tym kościele: zawieszony w nawie nad arkadą tęczy: Sąd Ostateczny a także dwa zwieszone na północnej ścianie prezbiterium Wniebowzięcie Matki Boskiej oraz Pokłon Trzech Króli.
Tomasz Dolabella wziął ślub z krośnianką – Jadwigą Łopacką. Mówi się o nim, że to Włoch, który został Polakiem. Przeżył w krainie nad Wisłą ponad 50 lat, tu założył rodzinę i tu spełniał się jako wybitny twórca i królewski malarz.

10. SEWERYN BIESZCZAD

Adres: ul. Piłsudskiego 16 – kolekcja dzieł w Muzeum Podkarpackim w Krośnie
Znajdź na mapie
Muzeum Podkarpackie w Krośnie w swoich zbiorach może poszczycić się okazałą kolekcją dzieł Seweryna Bieszczada (1852-1923). Niektóre z nich udostępnione są na ekspozycji stałej muzeum – w „Galerii sztuki”. Seweryn Bieszczad, urodził się w Jaśle w 1852 roku. W Krośnie spędził większość życia. Talent prawdopodobnie odziedziczył po ojcu, który także był malarzem. Swój talent doskonalił studiując w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki. Jako stypendysta szkoły mógł kontynuować naukę na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium pod kierunkiem Alexandra Wagnera. Kształcił się także w Dreźnie dzięki stypendium Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Po studiach przez pewien czas mieszkał w Krakowie, jednak w 1891 roku przeniósł się do Krosna i tu pozostał do końca życia. Jego realistyczna sztuka wyróżniała się oryginalnością i ekspresją, a on sam doskonale posługiwał się techniką akwareli. Malował sceny rodzajowe, pejzaże, portrety. Jego dzieła znajdują się w zbiorach muzeów z terenu całej Polsce m.in.: Muzeum Narodowym w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, muzeach w Bieczu, Jaśle, Sanoku czy Rzeszowie, Muzeum Podkarpackim w Krośnie a także w zbiorach prywatnych kolekcjonerów.
Zmarł w 1923 r. w Krośnie.

Projekt pn. „Kreujemy + Rozwijamy + Ożywiamy + Stymulujemy + Nakreślamy + Odmieniamy = KROSNO” realizowany w ramach Programu Rozwój Lokalny, współfinansowany w 85% ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021 oraz w 15% z budżetu państwa.

„Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej”

Wysokość otrzymanego dofinansowania wynosi 15 328 498,86 PLN. Beneficjentem/ Partnerem Wiodącym jest Gmina Miasto Krosno. Celem projektu jest kompleksowa poprawa jakości życia w Krośnie oraz lepsze dostosowanie administracji Krosna do potrzeb mieszkańców.

Więcej informacji:

www.norwaygrants.pl
www.norwaygrants.org
Jeśli chcesz poczytać jak rozwija sie Krosno w ramach programu „Rozwój Lokalny” to tutaj: https://www.krosno.pl/dla-mieszkancow/rozwoj-lokalny/aktualnosci

Jeśli chcesz poczytać jak rozwijają sie inne miasta w ramach programu „Rozwój Lokalny” to tutaj: https://www.miasta.pl/kategorie-aktualnosci/program-rozwoj-lokalny
envelopephone linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram